Usługa zastrzegania numeru PESEL jest dostępna w Polsce już od prawie dwóch lat. Nadal jest jednak grupa obywateli, którzy z tej opcji skorzystać nie mogą. A co za tym idzie – ochrona przed kradzieżą ich tożsamości przez zastrzeżenie numeru identyfikacyjnego jest niemożliwa. UODO apeluje o zmiany w przepisach.
Zastrzeganie numeru PESEL stało się bardzo popularne
Usługa zastrzeżenia numeru PESEL zadebiutowała w listopadzie 2023 roku. Możliwość ta spotkała się ze sporym zainteresowaniem, wszak zabieg ten chroni obywateli np. przed kradzieżą tożsamości. Ponadto dzięki tej usłudze żadna osoba, znająca nasz numer identyfikacyjny, nie może zaciągnąć pożyczki czy podpisać umowy kredytowej na nasze dane.
Ochrona numeru PESEL ma zyskać nowe moce. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji jednej z ustaw, aby utrudnić oszustom zawieranie ubezpieczeń OC na numer PESEL ofiary. W czerwcu 2025 roku opublikowano również najnowsze dane dotyczące liczby Polaków, którzy zdecydowali się zadbać o swoje bezpieczeństwo i zastrzec numer PESEL. Grono osób korzystających z tej usługi przekroczyło wtedy 6,5 miliona.
Zastrzeżenie numeru PESEL to świetne rozwiązanie i ochrona, która jednak ma ogromną lukę – z usługi nie mogą korzystać wszyscy Polacy. Chodzi tutaj o dzieci i młodzież do 18. roku życia. Prezes UODO zwrócił się do Ministra Cyfryzacji, aby możliwość zastrzegania numeru identyfikacyjnego u małoletnich stała się możliwa.
Kradzież tożsamości dzieci. Rozwiązaniem może być zastrzeżenie numeru PESEL
Wydawać by się mogło, że kwestia nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych dziecka nie dotyczy. Nic bardziej mylnego. Osoby małoletnie również są narażone na kradzież tożsamości, a dane dzieci i młodzieży mogą zostać wykorzystane m.in. do dokonywania niektórych czynności prawnych, które dopuszcza Kodeks cywilny.
Prezes UODO Mirosław Wróblewski zauważył tę lukę i zwrócił się do Ministra Cyfryzacji, aby rozważyć prace legislacyjne i wprowadzić zmiany w ustawie o ewidencji ludności. Ich celem byłoby umożliwienie rodzicom lub prawnym opiekunom osoby małoletniej zastrzeżenia jej numeru PESEL.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że zgodnie z aktualnymi przepisami osoby, które przez chorobę, niepełnosprawność lub inną przeszkodę nie do pokonania nie są w stanie samodzielnie zastrzec numeru identyfikacyjnego, mogą tego dokonać przez pełnomocnika. Ponadto usługę tę może także aktywować opiekun prawny lub kurator osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych.
Prezes UODO opiniuje wprost: obecny kształt przepisów ustawy o ewidencji ludności pozostawia istotną lukę w ochronie danych osobowych osób małoletnich w zakresie zastrzegania numeru PESEL.
Co ciekawe, w jednym z komunikatów Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji z listopada 2023 roku przedstawia ścieżkę zgłaszania nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych dziecka. Jeśli rodzic bądź opiekun zauważy, że taka sytuacja miała miejsce, może unieważnić dowód małoletniego w urzędzie lub przez internet. Można więc śmiało powiedzieć, że dziś nie da się w pełni i skutecznie zapobiegać kradzieży tożsamości dziecka.
Pozostaje tylko jedno pytanie: dlaczego rodzice i opiekunowie prawni nie mogą zastrzegać numeru PESEL osoby nieletniej i w tak prosty sposób chronić podopiecznych przed kradzieżą tożsamości?
