Ministerstwo Sprawiedliwości ma mnóstwo planów na najbliższe 4 lata. Wygląda na to, że polskie sądownictwo wreszcie chce się unowocześnić. Jakie konkretnie plany ma rząd?
Cyfryzacja w Polsce wkracza w kolejny etap
W ostatnich latach mocno zintensyfikowano inwestycje w nowoczesne technologie w Polsce. Mamy już zaawansowaną i sukcesywnie ulepszaną aplikację mObywatel 2.0, dzięki której dokumenty można mieć zawsze pod ręką w wygodnej, elektronicznej wersji. Od 1 stycznia 2025 roku obowiązkowe stały się też e-Doręczenia w polskich urzędach, a wkrótce również firmy będą musiały wdrożyć e-Doręczenia.
Można by rzec, że nowoczesne rozwiązania wreszcie stały się naszą codziennością, choć upłynie jeszcze kilka lat, zanim faktycznie będzie nam dane powiedzieć, że Polska jest na wysokim poziomie cyfryzacji. Są nadal miejsca, do których oczekiwana nowoczesność wciąż nie dotarła – jednym z nich są sądy.
Adam Bodnar – minister sprawiedliwości oraz prokurator generalny – stwierdził, że polskie sądy toną w papierach. Dlatego też Ministerstwo Sprawiedliwości ma zamiar to zmienić, wdrażając program „Cyfrowy Sąd”. Jego celem ma być usprawnienie postępowań, zwiększenie efektywności funkcjonowania sądownictwa, a także ułatwienie obywatelom dostępności do wymiaru sprawiedliwości. Projekt ma zostać zakończony w 2029 roku.
Cyfrowy Sąd – harmonogram wdrażania
Osobą odpowiedzialną za program „Cyfrowy Sąd” jest pełnomocnik ministra sprawiedliwości ds. ochrony praw konsumenta – Aneta Wiewiórkowska-Domagalska. Przedstawicielka zaznacza, że celem programu jest „przejście z papieru, z doręczania wszystkiego do ręki, do sytuacji, w której można korzystać z usług wymiaru sprawiedliwości przez ekran”.
Specjalistka zaznaczyła też, że wprowadzona technologia miałaby pozwolić na szybkie sprawdzenie statusu danej sprawy na smartfonie bądź komputerze. Z kolei sądy nie będą musiały przesyłać sobie akt. Dodatkową zaletą ma być również redukcja kosztów, zmniejszenie wydatków związanych z przechowywaniem czy transportowaniem akt.
W ramach programu „Cyfrowy Sąd” powstać ma:
- Digitalny Asystent Sędziego – do usprawnienia procedowania w sprawach frankowych (planowane zakończenie w połowie 2026 roku);
- Elektroniczne Postępowanie Upominawcze 3.0 – udoskonalenie rozwiązania EPU (planowane zakończenie w połowie 2026 roku);
- Cyfrowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów – całkowita cyfryzacja postępowania w sądzie (planowane zakończenie w 1. kwartale 2026 roku);
- Budowa Centralnego Systemu Repertoryjno-Biurowego – jednolity system repetoryjno-biurowy dla sądów powszechnych (planowane zakończenie w 2029 roku);
- Przebudowa Portalu Informacyjnego – wprowadzenie możliwości wnoszenia pism procesowych w formie elektronicznej, pobieranie dokumentów, 24-godzinny dostęp do informacji o sprawie;
- Cyfrowa wymiana danych z Prokuraturą – wprowadzenie możliwości przesyłania dokumentów w formie elektronicznej z prokuratury do sądów (pilotaż zaplanowano na połowę 2025 roku).
Każdy z zaplanowanych projektów ma być testowany w ramach pilotażu. Ministerstwo Sprawiedliwości wraz z Ministerstwem Cyfryzacji planują również szkolenia do 60 tysięcy użytkowników systemów sądowych (sędziów, pracowników administracyjnych). Ponadto cyfrowy system sądowniczy ma także zostać zintegrowany z e-administracją, w tym platformą ePUAP.
Planowany koszt projektu FERC – Cyfrowy Sąd został oszacowany na 193 miliony złotych, projekt FERC EPU 3.0 będzie kosztował około 30 milionów złotych, natomiast szkolenia wyceniono na około 50 milionów złotych. Pozostałe wydatki, w tym zakup sprzętu komputerowego, nadal są weryfikowane.
