Minister Rozwoju i Technologii odpowiedział na interpelację jednego z posłów. Jej tematem były kasy samoobsługowe oraz dostępność płatności gotówką. Czy sklep jest zobowiązany do przyjęcia gotówki?
Płatność gotówką jest możliwa coraz rzadziej
Kasy samoobsługowe to zazwyczaj rozwiązanie wygodne, które daje szansę na przyspieszenie zakupów. Idąc do takiej kasy zazwyczaj korzysta się z transakcji bezgotówkowych, choć w większości sklepów nadal można przy niektórych stanowiskach zapłacić za zakupy gotówką. Okazuje się, że liczba kas samoobsługowych z opcją płatności gotówką maleje, a to nie wszystkim się podoba.
Jeden z posłów na Sejm RP – Wojciech Michał Zubowski – wystosował interpelację w sprawie dostępności kas samoobsługowych. Interpelacja jest wynikiem zgłoszenia się do biura poselskiego grupy zaniepokojonych obywateli. Konsumenci zaalarmowali posła o braku zachowania proporcji pomiędzy dostępnością opcji płatności gotówkowych i bezgotówkowych w kasach samoobsługowych w sklepach na terenie naszego kraju.
Według grupy obywateli liczba kas z możliwością płatności gotówką maleje. Ponadto ich zdaniem wielu klientów, a przede wszystkim osoby starsze, które zazwyczaj płacą gotówką lub preferują tę formę, są zmuszane do oczekiwania w długich kolejkach w tradycyjnych kasach sklepowych. W interpelacji poproszono o przedstawienie stanowiska ministerstwa co do możliwości wprowadzenia nowych przepisów zawierających:
- zobowiązanie sieci handlowych do zapewnienia proporcjonalnej liczby kas samoobsługowych z opcją płatności tradycyjnych i bezgotówkowych,
- umożliwienie klientom wyboru płatności bez oczekiwania w długiej kolejce,
- wzmocnienie ochrony prywatności, wspieranie ich autonomii i swobody w wyborze.
Zgłaszający przedstawili też przykład sklepów, w których zauważono problem:
- Lidl: większość kas samoobsługowych wyłącznie z opcją bezgotówkową,
- Biedronka: ograniczona liczba kas samoobsługowych akceptujących gotówkę,
- Kaufland: w niektórych placówkach tylko 1 na 6 kas samoobsługowych obsługuje płatności gotówkowe.
Jako pozytywny przykład podano jedynie Carrefour, gdzie w wielu lokalizacjach kasy samoobsługowe pozwalają na płatność gotówką.
Problematyczne kasy samoobsługowe: minister odpowiada na interpelację
Na interpelację Wojciecha Michała Zubowskiego odpowiedź wystosował Minister Rozwoju i Technologii Michał Jaros. Stanowisko resortu zostało opracowane przy współpracy z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Ustalono, że zgodnie z Ustawą o usługach płatniczych (art. 59ea ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r.) przedsiębiorca akceptujący płatność kartą „nie może uzależniać zawarcia z konsumentem umowy o świadczenie usługi lub umowy sprzedaży towaru od dokonania zapłaty w formie bezgotówkowej ani odmówić przyjęcia zapłaty od konsumenta znakami pieniężnymi emitowanymi przez NBP”. Przepis ten nie dotyczy e-commerce, wydarzeń masowych lub działalności placówki handlowej bez personelu.
W praktyce oznacza to, że przepis ten zabrania przedsiębiorstwom handlowym sprzedaży towarów bez możliwości zapłaty gotówką. Jeśli jednak konsument ma do wyboru kasę tradycyjną – w imię przepisów – nie jest dla niego narzucone korzystanie z płatności bezgotówkowej. W odpowiedzi Minister Rozwoju i Technologii zaznaczył, że „Polska przoduje w wykorzystaniu płatności bezgotówkowych”.
