Trudno jest wskazać, kiedy nowatorska technologia pod postacią nowego urządzenia okazuje się na tyle powszechna i użyteczna, że staje się niemal obowiązkowym sprzętem, bez którego nie wyobrażamy sobie życia. Tyczy się to zarówno urządzeń mobilnych (telefon komórkowy), jak i rzeczy bardziej „nieruchomych”, jak lodówki czy zmywarki. Możliwe, że w niedalekiej przyszłości w taki „must-have” zamienią się oczyszczacze powietrza. A może już się zamieniły?
Czym jest oczyszczacz powietrza?
Choć sam cel stosowania oczyszczaczy powietrza zawiera się w ich nazwie, to szczegółowy opis funkcjonowania wymaga kilku zdań wytłumaczenia. W przypadku podłączanych do gniazdka dużych urządzeń – w ich środku znajduje się wentylator, który wprowadza powietrze w ruch oraz kilka filtrów, które wyłapują zanieczyszczenia. Sam proces może przebiegać w dwóch technologiach: pasywnej i aktywnej.
W przypadku pierwszej opcji za oczyszczanie odpowiadają wspomniane wcześniej filtry. Do ich powierzchni podczas przepływu powietrza przyczepia się pył oraz inne cząstki stałe. Jest to najwydajniejsze rozwiązanie, gdyż całe zanieczyszczenie zostaje w filtrach, które należy okresowo wymieniać. Często jednak pasywna technologia jest wspierana przez oczyszczanie aktywne. W ten sposób działają m.in. jonizatory, które wysyłają ujemnie naładowane jony. Następnie „przyklejają” się do nich zanieczyszczenia, które zostają ostatecznie zneutralizowane.
Co do samych filtrów, te najpopularniejsze, stosowane w domowych oczyszczaczach, również można podzielić na kilka typów:
- HEPA (high efficiency particaulate air filter) – powinny zatrzymywać ponad 99,95% cząstek stałych o rozmiarze do 0,3 um. Aby zwiększyć interwał pomiędzy wymianami czasami stosuje się przed nimi gęstą siatkę zwaną filtrem wstępnym,
- węgiel aktywny – porowaty materiał, który – zmieniając fazę gazową zanieczyszczeń w fazę stałą – pozbywa się z powietrza lotnych chemikaliów (np. dym papierosowy), nie jest jednak w stanie usunąć ich całkowicie,
- filtr wodny – obracające się dyski zbierają zanieczyszczenia z powietrza. Następnie przechodzą przez wodę, w której osadzają się nieczystości. Filtrów wodnych używa się do usuwania większych cząstek kurzu, roztoczy itp., a ich niebywałą zaletą jest brak okresowej wymiany wkładu filtrującego – wystarczy pozbyć się zanieczyszczonej wody.
Wśród innych metod znajduje się również filtrowanie UVGI, utlenianie fotokatalityczne PCO czy sterylizacja termodynamiczna, jednak nie ma potrzeby w tym tekście zagłębiać się w te niuanse.
Dlaczego warto zakupić oczyszczacza powietrza?
Skoro do tego czasu jakoś radziliście sobie bez kolejnego pudełka na podłodze, to dlaczego oczyszczacz powietrza miałby być kolejnym, ważnym zakupem do Waszego pokoju/mieszkania/domu? Zwolennicy stosowania oczyszczaczy w przestrzeniach mieszkalnych wskazują najczęściej trzy ważne powody.
Po pierwsze i najważniejsze – chodzi o zdrowie. Oczyszczacze powietrza wyposażone w zestaw trzech filtrów: wstępnego, węglowego i HEPA pozbywają się ok. 99,97% pyłów niskiej emisji. Do reprezentantów tej kategorii zaliczają się również pyły PM 2.5 i PM 10. WHO ustaliło normę średniego rocznego stężenia PM 2.5 na 10 ug/m3 i 20 ug/m3 w przypadku PM10.
Analiza raportu GIOŚ za 2021 rok pokazuje jak źle wygląda sytuacja w Polsce – trudno znaleźć stacje pomiarowe, z których uśrednione wyniki dają niższe stężenie niż to sugerowane przez WHO. Kupując oczyszczacz powietrza możemy zmniejszyć intensywność objawów związanych z astmą czy zaburzeniami rytmu serca oraz zmniejszyć ryzyko wystąpienia u nas nowotworu płuc, gardła lub krtani. Czyste powietrze to również lepszy sen i kondycja po wybudzeniu się.
Ponadto prawie połowa Polaków mogłoby skorzystać (lub już korzysta) z oczyszczacza powietrza w ramach walki ze swoim schorzeniem – chodzi o alergię, na którą wg. PTA (Polskie Towarzystwo Alergologiczne) choruje ok. 12 mln osób. Urządzenie wyposażone w profesjonalny filtr HEPA dedykowany alergikom usuwa kurz, roztocza, pyłki roślinne oraz zarodniki grzybów, dzięki czemu może dojść do złagodzenia objawów choroby, takich jak zapalenie skóry, astma, katar czy, w najbardziej skrajnych przypadkach, ogólnoustrojowy wstrząs anafilaktyczny.
Po drugie, oczyszczacz powietrza zastępuje w mieszkaniu odświeżacz powietrza. Ci, którzy chociaż raz szukali puszki z aerozolem ze słodkim zapachem po wizycie kota w kuwecie lub mieszkają z osobą palącą, wiedzą o czym mowa. Przewagą oczyszczacza nad odświeżaczem jest mechanizm odfiltrowywania cząsteczek, który faktycznie usuwa nieprzyjemne zapachy, a nie tylko maskuje je przyjemniejszą wonią.
Po trzecie, nowoczesne oczyszczacze powietrza mogą być wyposażone w funkcję nawilżania powietrza. Suche powietrze wpływa nie tylko na nasze samopoczucie, ale również i zdrowie. Kontrolowanie i nawilżanie powietrza w mieszkaniu to także lepszy stan… książek, mebli czy roślin.
Na co zwrócić uwagę przy zakupie oczyszczacza powietrza?
Na szczęście dobranie urządzenia do Waszych potrzeb jest równie proste, jeżeli nie prostsze niż zakup odpowiedniej pralki czy ekspresu do kawy. Podczas zakupu warto zwrócić uwagę na cztery wartości.
Po pierwsze należy sprawdzić technologię oczyszczania. Wiele firm opracowało unikatowe procesy filtrujące różniące się od rozwiązań konkurencji – warto więc w tym celu poznać zalety danego rozwiązania i sprawdzić, na czym ono dokładnie polega.
Drugą z nich jest wydajność urządzenia. Tę mierzy się w m3/h i podaje ile powietrza sprzęt jest w stanie zaciągnąć do środka. Warto poznać przy okazji współczynnik CADR (Clean Air Delivery Rate), który służy podaniu realnej objętości przefiltrowanego powietrza w godzinę. Dzięki temu możemy policzyć czy sprzęt faktycznie nadaje się do docelowego miejsca. W tym celu należy użyć prostej formułki:
V (objętość pomieszczenia) mnożymy przez 3 (poprawnie przefiltrowane pomieszczenie to takie, gdzie doszło do 3-krotnej wymiany powietrza).
Jeżeli pomieszczenie mierzy 30 m2 i jego wysokość mierzy 2,5 m, to jego objętość wynosi 75 m3. Mnożąc wynik przez 3 otrzymujemy 225 m3 powietrza do przefiltrowania. Warto zatem wybrać urządzenie, którego CADR wynosi ponad 225 m3/h.
CADR można wykorzystać również w drugą stronę. Przykładowo, wydajność urządzenia wynosi 450 m3/h – dzielimy to przez trzy, a następnie przez średnią wysokość pomieszczenia. Wychodzi nam, że przy suficie na wysokości 2,5 m, pokój może mieć maksymalnie 60 m2 powierzchni. Warto mieć na uwadze, aby nie brać urządzeń „na styk” – system będzie wtedy niepotrzebnie przeciążony.
Następnie warto dowiedzieć się, w jakie filtry wyposażono dany oczyszczacz. Do najpopularniejszych należą wymieniane wcześniej filtry wstępne, HEPA oraz węglowe. Do tego możemy napotkać filtry antyalergiczne, nawilżające czy jonizujące.
Ostatnim parametrem jest poziom hałasu. Emisja hałasu może przyjmować wartości od 16 dB (poziom głośnego oddychania) do nawet 60 dB (zwyczajna rozmowa). Jest to szczególnie ważne, kiedy chcemy ustawić urządzenie w sypialni i nie jesteśmy w stanie zasnąć przy zbyt hałaśliwych urządzeniach.
Pralka, lodówka i oczyszczacz powietrza
Wszystko wskazuje więc na to, że warto, aby oczyszczacze powietrza pojawiły się w naszych domach. Nowoczesne rozwiązania nie są przesadnie duże i oferują na tyle szerokie spektrum prozdrowotnych funkcji, że każdy z nas odczułby pozytywne skutki płynące z posiadania takiego urządzenia. Jeżeli martwicie się o stan Waszego portfela możecie zdecydować się na budżetowy oczyszczacz – może bez filtrów UV i aplikacji na smartfon, ale równie efektywny, jak droższe rozwiązania.
Tekst powstał na zlecenie RTV Euro AGD i zawiera lokowanie urządzeń oczyszczaczy powietrza dostępnych w ofercie sklepu
