20 maja 2021 roku weszła w życie Ustawa z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Stanowi ona zbiór regulacji, którymi zostali objęci użytkownicy hulajnóg elektrycznych oraz urządzeń transportu osobistego, a także wprowadza do polskiego porządku prawnego kilka definicji lepiej odzwierciedlających obecny stan rzeczywisty. Przygotowaliśmy krótki materiał, z którego dowiesz się, jakie przepisy obowiązują Cię w momencie, gdy prowadzisz hulajnogę elektryczną po drodze publicznej.
Maj to wyjątkowo gorący okres dla sprzedawców hulajnóg elektrycznych. Sezon komunijny w pełni, za pasem Dzień Dziecka, a tuż po nim zakończenie roku szkolnego. To prawdziwa kumulacja okazji, z powodu których wielu z nas decyduje się na zakup hulajnogi elektrycznej dla młodocianego użytkownika. Tymczasem może okazać się, że np. dziecko pierwszokomunijne, na skorzystanie z niej na drodze publicznej, będzie musiało jeszcze poczekać.
W krótkich, żołnierskich słowach przedstawimy największe zmiany, które wprowadzono do Prawa o ruchu drogowym, by odzwierciedlić w porządku prawnym obecną rzeczywistość, w której użytkowników hulajnóg elektrycznych i urządzeń transportu osobistego jest coraz więcej. Zacznijmy od tego, co najnudniejsze, ale niezbędne – definicji.
Definicje: hulajnoga elektryczna, urządzenie transportu osobistego, urządzenie wspomagające ruch
Nowelizacja ustawy wprowadza do Prawa o ruchu drogowym trzy, bardzo istotne definicje, niezbędne do tego, by przyporządkować poszczególne urządzenia do odpowiedniej kategorii, a zatem dowiedzieć się, jakie konkretnie przepisy nas obowiązują.
Hulajnoga elektryczna to pojazd napędzany elektrycznie, dwuosiowy, z kierownicą, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe.
Urządzenie transportu osobistego to pojazd napędzany elektrycznie, z wyłączeniem hulajnogi elektrycznej, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe.
Urządzenie wspomagające ruch to urządzenie lub sprzęt sportowo-rekreacyjny, przeznaczone do poruszania się osoby w pozycji stojącej, napędzane siłą mięśni.
Mimo że powyższe definicje zostały napisane językiem prawnym, ich interpretacja nie powinna być szczególnie trudna. Dla wyjaśnienia wątpliwości, kilka przykładów. Urządzenie transportu osobistego to, na przykład: deskorolka elektryczna, hoverboard czy segway. Z kolei urządzenie wspomagające ruch to, dla przykładu: hulajnoga i deskorolka bez napędu, wrotki czy rolki.
Hulajnoga elektryczna i urządzenie transportu osobistego – kto może korzystać?
Zgodnie z ustawą, która właśnie weszła w życie, użytkownikiem hulajnogi i urządzenia transportu osobistego może być osoba, która ukończyła 18 rok życia. Korzystać mogą z nich również osoby, które ukończyły 10 lat i legitymują się jednym z uprawnień: karta rowerowa, prawo jazdy kategorii AM, A1, B1, lub T.
Czy powyższe oznacza, że osoby, które nie ukończyły 10 lat w ogóle nie mogą korzystać z tego typu urządzeń poza terenem prywatnym? Co do zasady – tak, jednak ustawodawca dopuszcza jeden wyjątek. Z hulajnogi elektrycznej i UTO, osoby, które nie ukończyły 10 lat mogą korzystać w strefie zamieszkania, wyłącznie pod nadzorem osoby dorosłej.
Hulajnoga elektryczna i urządzenie transportu osobistego – jezdnia, chodnik czy droga dla rowerów?
Kolejnym aspektem użytkowania hulajnóg i UTO jest przestrzeń, po której wolno poruszać się tymi urządzeniami. Zgodnie z wolą ustawodawcy, użytkownicy hulajnóg elektrycznych i UTO powinni korzystać, przede wszystkim, z dróg dla rowerów, a jeśli w danym miejscu ich nie ma – z chodnika. Dodatkowo, kierujący hulajnogą elektryczną może korzystać z jezdni, jednak tylko w ściśle określonych warunkach.
W uproszczeniu, obowiązuje następująca hierarchia:
- Droga dla rowerów,
- Jezdnia (tylko hulajnogi elektryczne na drogach z ograniczeniem prędkości do 30 km/h),
- Chodnik.
Kierujący hulajnogą elektryczną i urządzeniem transportu osobistego ma obowiązek korzystania z drogi dla rowerów, jeżeli jest ona wyznaczona w kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Jeżeli drogi dla rowerów nie ma, kierujący urządzeniem transportu osobistego zobowiązany jest korzystać z chodnika.
W przypadku poruszania się hulajnogą elektryczną i braku drogi dla rowerów, kierujący ma obowiązek poruszać się jezdnią, o ile obowiązuje na niej ograniczenie prędkości nie wyższe niż 30 kilometrów na godzinę. Gdy ograniczenie jest wyższe, trzeba poruszać się po chodniku.
Nieco prościej sytuacja wygląda w przypadku urządzenia wspomagającego ruch. Poruszający się z wykorzystaniem tego typu urządzenia może korzystać zarówno z chodnika jak i drogi dla rowerów, pamiętając jednak o obowiązującej na drodze dla rowerów zasadzie ruchu prawostronnego, to znaczy poruszać się przy jej prawej krawędzi.
Jaki limit prędkości obowiązuje kierującego hulajnogą elektryczną i urządzeniem transportu osobistego? Czy można dostać mandat?
W przypadku hulajnogi elektrycznej i urządzenia transportu osobistego, użytkowanych na jezdni bądź drodze dla rowerów, sprawa limitu prędkości jest bardzo prosta. Został ustalony na poziomie 20 kilometrów na godzinę. Należy jednak pamiętać, że nie obowiązuje on na chodniku.
Poruszając się chodnikiem, zarówno kierujący hulajnogą elektryczną, jak i UTO czy poruszający się przy pomocy urządzenia wspomagającego ruch mają obowiązek jazdy z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego i ustępowania pierwszeństwa pieszym.
Niezastosowanie się do tego ograniczenia będzie skutkowało mandatem, o czym mówi wprowadzony do Kodeksu wykroczeń przepis:
Kto, kierując rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego albo poruszając się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch na chodniku lub drodze dla pieszych, nie porusza się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego lub nie ustępuje pierwszeństwa pieszemu, podlega karze grzywny albo karze nagany.Kodeks wykroczeń
Gdzie pozostawić hulajnogę albo urządzenie transportu osobistego? Ile kosztuje porzucenie w niewłaściwym miejscu?
Ten aspekt dotyczy przede wszystkim użytkowników hulajnóg elektrycznych, UTO, ale również rowerów udostępnianych na minuty. Powstał problem właściwego pozostawienia urządzenia, z którego nie będziemy dłużej korzystać. Ustawodawca pamiętał o rozwiązaniu również tej kwestii.
Co do zasady, hulajnogi elektryczne, urządzenia transportu osobistego i rowery powinny być pozostawione w miejscu do tego przeznaczonym. Jeżeli takiego, w danej lokalizacji, nie ma, urządzenie, z którego nie będziemy dłużej korzystać należy pozostawić na chodniku, jak najbliżej jego zewnętrznej krawędzi (najbardziej oddalonej od jezdni). Pozostawione urządzenie parkujemy równolegle do krawędzi chodnika, w taki sposób, by pozostawić pozostałym jego użytkownikom jak najwięcej wolnej przestrzeni.
Porzucenie sprzętu w niewłaściwym miejscu może nas sporo kosztować – koszt usunięcia to 123 złote, a każda doba przechowywania – 23 złote.
Życzymy bezpiecznej jazdy!
Przedstawione wyżej przepisy, począwszy od 20 maja 2021 roku, obowiązują nas wszystkich, dlatego jeśli tylko mamy zamiar korzystać z hulajnogi elektrycznej czy UTO, lepiej o nich pamiętać. O ile nie chcemy zapłacić mandatu.
Wszystkim czytelnikom życzymy bezpiecznego i przyjemnego korzystania z urządzeń objętych regulacjami, a po lekturę pełnego tekstu zmienionych przepisów zapraszamy do Dziennika Ustaw.
